Yazan: Onur G. HİTİT
(Gambusia affinis)
Anavatanı Florida'dan Orta ve Güney Amerika'ya kadar uzanan tatlı sulardır.
Doğal olarak yaşadıkları Amerika kıtasının çeşitli bölgelerinden,
dünyanın farklı yerlerine sivrisineklerle mücadele amacıyla götürülmüş
olan bu balıklar aslında akvaryum balığı değildirler ama akvaryumlarda
bakılmaları için hiçbir sakınca yoktur.
Oldukça sağlam yapılı ve çok kolay üreyebilen gambusya, çok çeşitli su
özelliklerine uyum gösterebilir. 15-30°C arasındaki ısı diliminde
yaşayabilirler. pH 5-8 arasında olabilir. 15-20 litrelik küçük
akvaryumlarda dahi üreyebilirler.
Gambusya balığının erkeği 4 cm. civarında iken dişisi 6 cm. boya
ulaşabilir. Erkeklerinde gonopod bulunur ve dişilerden daha ufaktırlar.
Dişileri aynı lepistes dişilerine benzer ama daha soluk renkli veya
alacalı olabilir. Erkekleri de yabani lepisteslere benzer ama farklı
olarak renkli değildirler, kuyrukları daha basittir. Gri-yeşil arasında
renkleri vardır.
Yurdumuzda da çeşitli sulak alanlara, bataklıklara, küçük derelere ve
gölcüklere sivrisineklerle mücadele etmek için bırakılmışlardır. Çeşitli
iklim şartlarına uyum gösterebildiği için ülkemizdeki sulak alanlarda
da üremişlerdir. (Mesela ben Samsun'da bulunduğum yerdeki tatlısularda
bunlardan onbinlercesini gördüm, bazıları şu anda akvaryumumda)
Dişi gambusya, her ay 20-50 arasında yavru dünyaya getirir. Yavrular
doğduklarında çok küçüktürler. Gambusyalar kendi yavrularını
yiyebilirler. Bu yüzden üretim için bitkili bir tank kullanmakta fayda
vardır. Yavruluklar da kullanılabilir. Yeni doğan yavrular artemia,
sivrisinek larvaları ile beslenebilirler. 2-3 ayda üreyebilecek
olgunluğa gelen gambusyalar diğer poeciliidae üyelerine göre daha
saldırgandırlar.
Gambusyalar, et ağırlıklı beslenirler. Yosun gibi bitkisel ürünleri
yeseler de asıl gıdaları böcek larvalarıdır. Özellikle sivrisinek
larvalarına kesinlikle dayanamaz.
Bazı akvaryumcularda lepistes diye satılmakta olan gambusyalar,
lepistese çok benzerler. Özellikle dişileri hemen hemen aynıdır. Ama çok
küçük farklar vardır. dişi lepistesin burnu, dişi gambusyanın burnuna
oranla daha küttür. Dişi gambusyanın burnu daha sivridir. Ayrıca
gambusyaların kuyruklarında bir dizi benekler olabilir. Lepistes
dişilerinde ise bu şekilde beneklere rastlanmaz. Bir diğer fark da dişi
gambusya erkek lepistese karşı çok saldırgan bir tutum içindedir. Erkek
lepistes de dahil, akvaryumdaki tüm lepistesleri öldürebilirler.
Gambusya, yakın akrabası olan bazı balıklarla melezleşebilir ve yavru
alınabilir. Lepistes en yakın akrabasıdır. Moli ve velifera da gambusya
ile akrabadırlar. Burada önemli bir konuya dikkat çekmek gerekir:
Doğadan alınan erişkin gambusyalar, akvaryum ortamındaki balıklara
saldırgan bir tutum içinde olacaklardır. Bunu engellemek için de doğadan
yavru ve genç gambusyaları almak gerekir. Özellikle yavru gambusyalar,
yavru lepisteslerle sürü oluştururlar. Melezleştirme konusunda dikkat
edilmesi gereken bazı noktalar vardır. örneğin; erkek lepistesle
melezleştirilmek istenen dişi gambusya, daha önce çiftleşmemiş
olanlardan seçilmelidir. Daha önce çiftleşmiş gambusyalardan seçildiği
taktirde erkek lepistesin spermlerini reddedecektir. Aynı durum, erkek
gambusya ile melezleştirilmek istenen dişi lepistes için de geçerlidir.
Poeciliidae ailesinden balıklarda bu genel bir durumdur.
Hangi balıklarla bir arada beslenebilir? Birbirlerine küçüklükten
itibaren alıştırıldıkları taktirde doğadan alınan gambusyalarla
akvaryumlardaki lepistesler bir arada tutulabilirler. Çok saldırgan
olmayan balıklarla bir arada beslenebilirler. Ama genellikle
akvaryumlarda bakılmadığı için küçük bir akvaryumda sadece
gambusyalardan oluşan bir grup halinde bakılmaları önerilir.
Hangi balıklarla bir arada olmamalıdırlar? Genellikle akvaryumcularda
bulunmazlar, bulunanları da doğadan alınmış olan gambusyalardır. Bu
yüzden den kendilerinin bağışıklık kazandıkları bir çok parazit ve
zararlıların taşıyıcısı olabilecekleri için özellikle hassas balık
türleriyle kesinlikle bir arada bakılmamalıdırlar. Scalare, neon tetra
gibi balıklarla bir arada bakılmamalıdırlar.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
0 yorum: